Naast mijn baan als leerkracht, werkte ik ook als developmental specialist thuis bij 0-3 jarigen met een ontwikkelingsachterstand of een verhoogd risico op een ontwikkelingsachterstand en hun ouders. Afhankelijk van de behoeften en de gemaakte afspraken, richtte ik me meer op direct werk met het kind, en gespecialiseerde instructie aan de ouders t.b.v. hun kind of meer op alleen het volgen van de ontwikkeling en het geven van adviezen. Daardoor krijgen ook kinderen die door vroeggeboorte, een medische afwijking of door een andere reden een achterstand in 2 of meer ontwikkelingsgebieden hebben meer kansen om zich goed te ontwikkelen. Ik deed dit als lid van een multi-disciplinair team. Dit is een van de diensten onder de IDEA (Individuals with Disabilities Education Act) wet voor het speciaal “onderwijs” in de VS. Kinderen die in aanmerking komen voor diensten onder deze wet, hebben recht op gepast gratis openbaar onderwijs.
Regelmatig ontmoette ik ouders waarbij ik me afvroeg of ze hoogbegaafd waren. Vanwege de weerstand bij collega's en de soort diensten die we boden, en de wetten en regels waarmee we te maken hadden, heb ik het slechts een keer durven vragen of er hoogbegaafdheid voorkwam in de familie. Waar er een is in de familie, zijn er vaak meer ook al beginnen ze op dat moment misschien met een ontwikkelingsachterstand, of lieten ze door een tekort aan zuurstof bij de geboorte nog geen wakkere blik zien die vaak genoemd wordt als kenmerk.
Tot de leeftijd van twee jaar mochten we de chronologische leeftijd bijstellen bij het halfjaarlijkse testen van prematuur geboren kinderen om te kijken of ze nog in aanmerking kwamen voor extra ondersteuning, en om hun halfjaarlijks plan met doelen en diensten op te stellen.
In een gezin waarmee ik bijna een jaar heb mogen werken, zag ik meerdere kenmerken van zowel HB als HSP bij beide meertalige ouders, en bij hun flink premature tweeling heb ik gedurende lange tijd van een afstand moeten werken, omdat de kinderen me nog niet "binnen lieten". (Ze hadden natuurlijk al veel meer volwassenen ontmoet en procedures moeten ondergaan vanwege hun verblijf in de NICU, wat een extra stressfactor kan zijn voor kinderen, en zeker voor hoog bewuste en hoog sensitieve kinderen). Toen ze qua aangepaste leeftijd bijna een jaar waren, reageerden ze heel empathisch op elkaar door het aanbieden van een mogelijk troost object als de ander verdrietig was.
Dus ja, ook kinderen met een ontwikkelingsachterstand bij de geboorte of in het eerste levensjaar, kunnen later een cognitieve ontwikkelingsvoorsprong tonen of hoogbegaafd blijken te zijn.